Zdrowie fiskalne jednostek samorządu terytorialnego

  • Maria Elżbieta Jastrzębska Wydział Zarządzania Unwersytet Gdański

Abstrakt

Cel – Celem artykułu jest określenie istoty i determinant zdrowia fiskalnego jednostek samorządu terytorialnego (JST) w Polsce oraz zakresu jego pomiaru i oceny.


Metoda badań – Wykorzystano analizę deskryptywną, analizę porównawczą oraz wnioskowanie indukcyjne i dedukcyjne.


Wyniki – W krajowej literaturze przedmiotu poświęcono wiele uwagi problematyce kondycji finansowej i stabilności finansowej JST, ale słabo rozpoznana jest problematyka zdrowia fiskalnego JST. W sposób autorski wyjaśniono istotę zdrowia fiskalnego JST oraz sklasyfikowano jego determinanty, a następnie zaproponowano zakres jego pomiaru i oceny.


Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Przeprowadzono badania teoretyczne w zakresie istoty zdrowia fiskalnego JST w kontekście kondycji finansowej i odporności finansowej JST. Zdrowie fiskalne JST jest terminem mniej rozpoznanym w krajowej literaturze przedmiotu niż termin zdrowe finanse publiczne. Odnosi się ono do kondycji finansowej i stabilności finansowej JST, ale nie jest tożsame z tymi terminami. W praktyce
brakuje kompleksowego i powszechnie przyjętego modelu pomiaru i oceny zdrowia fiskalnego JST, co stanowić powinno wyzwanie dla badaczy chcących wypełnić tą lukę.

Bibliografia

Bird, M., 2014, Reflections on Measuring Urban Fiscal Health Richard, Rotman School of Management Working Paper No. 2423000.
Brown K. W., 1993, The 10-point test of financial condition: toward an easy-to-use assessment tool for smaller cities, Government Finance Review, vol. 9, no. 6.
Czekaj M., 2021, Fundusze stabilnościowe budżetu Rozwiązania amerykańskie a możliwości ich zastosowania w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa-Kraków.
Dobrzyńska R., Shakhniuk Z., 2008, Endogeniczne czynniki jakościowe w ocenie zdolności kredytowej spółek i jednostek samorządu terytorialnego, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Szkoła Główna Handlowa.
Dylewski M., 2016, Instrumenty stabilizowania długoterminowej równowagi finansowej JST, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 452.
Filipiak B., 2016 (a), Dylematy pomiaru potencjału finansowego jednostek samorządu terytorialnego – dobór czynników i ich pomiar, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 452.
Filipiak B. Z., 2016 (b), Wykorzystanie statystyki publicznej do oceny stabilności finansowej jednostek samorządu terytorialnego, Wiadomości Statystyczne nr 11 (666).
Fölscher, A, 2006, Balancing Act: Fiscal Responsibility, Accountability and the Power of the Purse, OECD Journal on Budgeting, vol. 6 – no. 2.
Galiński, P., 2021, Zagrożenie fiskalne jednostek samorządu terytorialnego. Uwarunkowania, pomiar, ograniczanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Jastrzębska M., 2009, Zarządzanie długiem jednostek samorządu terytorialnego, Wolters Kluwer, Warszawa.
Jastrzębska, 2022, Determinanty (nie)przejrzystości finansów samorządowych, Optimum Economic Studies nr 3(109) - DOI: 10.15290/oes.2022.03.109.02.
Kooij J., Groot T. 2021, Towards a comprehensive assessment system of local government fiscal health, Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie no 95(7/8).
Kotlińska J., Żukowska H., Zuba-Ciszewska M., Mizak A., Krawczyk-Sawicka A., 2022, Kondycja finansowa jednostek samorządu terytorialnego i jej miary, Ekonomista nr 3 - DOI: 10.52335/ekon/15343.
Malinowska-Misiąg E., 2018, Possibilities of using in Poland the foreign models of predicting the fiscal distress in local government units, Optimum. Economic Studies nr 3 (93) - DOI: 10.15290/oes.2018.03.93.10.
Malinowska-Misiąg, E., 2020, Diverse aspects of local fiscal capacity – case of Poland, Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, nr 23 (72) – DOI 10.22630/PEFIM.2020.23.72.9.
McDonald III, B. D., 2018, Local Governance and the Issue of Fiscal Health, State and Local Government Review, Vol. 50(1).
McDonald III, B. D., 2019, The Challenges and Implications of Fiscal Health, South Carolina Journal of International Law and Business: Vol. 15 : Iss. 2 , Article 6. Available at: https://scholarcommons.sc.edu/scjilb/vol15/iss2/6.
Pączek B., 2016, Analiza stabilności fiskalnej w Polsce w latach 1995-2014, Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Szkoła Główna Handlowa, z. 151.
Poniatowicz M., 2012, Lokalny stres fiskalny – istota i przejawy w polskich warunkach, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H.Oeconomia 46/3.
Poniatowicz M., 2016, Stabilność finansowa jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej i zmian w systemie dochodów samorządowych, Ekonomiczne Problemy Usług nr 125.
Postuła M., 2013, Problem rozliczalności w zarządzaniu wydatkami publicznymi, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 766, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 62.
Ritonga I. T., 2014, Developing a measure of local government’s financial condition, Journal of Indonesian Economy and Business Volume 29, Number 2.
Śmiechowicz J., 2021, Wydajność fiskalna podatków. lokalnych, jej uwarunkowania i przestrzenne zróżnicowanie w Polsce, Studia BAS 1(65) 2021 – DOI 10.31268/StudiaBAS.2021.05.
Szołno-Koguc, J., 2021, Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego – aspekty teoretyczne, Studia BAS nr 1(65) 2021, s. 35-36 - DOI 10.31268/StudiaBAS.2021.05.
Wang X, Dennis L., and Tu V.S., 2007, Measuring Financial Condition: A Study of U.S. States, Public Budgeting & Finance/Summer.
Wójtowicz K., 2014, Identyfikacja i pomiar zjawiska stresu fiskalnego w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) na przykładzie doświadczeń wybranych miast na prawach powiatu w Polsce w latach 2009-2011, Studia Ekonomiczne, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, nr 186, cz. 2.
Wójtowicz K., 2018, Znaczenie wybranych czynników ekonomiczno-społecznych dla kształtowania stabilności fiskalnej gmin miejskich w Polsce, Folia Oeconomica Acta Universitatis Lodziensis nr 2 (334) 2018 - DOI: 10.18778/0208-6018.334.14.
Wójtowicz K., 2019, Uwarunkowania i pomiar stabilności fiskalnej jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Wójtowicz K., Hodži´c, 2022, S. Financial Resilience in the Face of Turbulent Times: Evidence from Poland and Croatian Cities, Sustainability - DOI: 10.18778/0208-6018.334.14.
Zawora J., 2015, Analiza wskaźnikowa w procesie zarządzania finansami samorządowymi, Zarządzanie Finansami i Rachunkowość nr 3 (4).
Opublikowane
2023-11-13
Jak cytować
Dział
Studia i rozprawy